Nowelizacja Ustawy o odnawialnych źródłach energii z dnia 10 czerwca 2016 roku wprowadziła od 1 lipca 2016 nowy system wsparcia inwestycji mikroinstalacji fotowoltaicznych tzw. system opustów (likwidując przy okazji poprzednie systemy wsparcia: net-metering i taryfy gwarantowane)
Sieć energetyczna jako magazyn energii
System opustów polega na założeniu, że energię, którą wytworzy nasza instalacja (pracująca w systemie tzw. on-grid lub hybrydowym podłączona do sieci energetycznej operatora OSD, więcej o tym tutaj), która nie zostanie zużyta od razu na własne potrzeby, możemy wysłać do sieci energetycznej i potraktować tą sieć jako swoisty "magazyn". Z kolei w czasie, gdy nasza elektrownia słoneczna nie produkuje energii elektrycznej lub jej produkcja nie wystarcza na zaspokojenia naszych bieżących potrzeb, możemy wtedy tę energię bezpłatnie odebrać z "magazynu" w stosunku 0,8kWh za każdą 1 kWh oddaną do sieci (dla instalacji o mocy do 10 kWp), lub w stosunku 0,7 kWh za każdą 1 kWh oddaną do sieci (jesli moc naszej isntalacji elektrowni słonecznej jest większa niż 10 kWp i mniejsza niż 50 kWp).
Zgodnie z ustawą instalacje o mocy większej niż 50 kWp nie są traktowane jako mikroinstalacje i podlegają odrębnym przepisom. 20% energii oddanej (lub 30% dla większych instalacji), której nie możemy odebrać za darmo, pozostaje do dyspozycji sprzedawcy jako rekompensata kosztów jej "magazynowania".
Zgodnie z ustawą instalacje o mocy większej niż 50 kWp nie są traktowane jako mikroinstalacje i podlegają odrębnym przepisom. 20% energii oddanej (lub 30% dla większych instalacji), której nie możemy odebrać za darmo, pozostaje do dyspozycji sprzedawcy jako rekompensata kosztów jej "magazynowania".
Ustawodawca nie przewiduje możliwości odsprzedaży nadprodukcji energii. Jeśli nasza instalacja wyprodukuje więcej energii niż zużyjemy na bieżące potrzeby oraz pobierzemy mniej energii niż wynika to ze stosunku 0,8 kWh za każdą wysłaną 1 kWh do sieci, to nadwyżką tą dysponuje "sprzedawca energii" czyli zazwyczaj Operator OSD, który otrzyma ją od Nas za darmo. Może ją sprzedać innym odbiorcom energii po cenie rynkowej (ruch Prosumencki uważa, że takie rozwiązanie jest "kradzieżą w majestacie prawa") uzyskując dodatkowe dochody. Z faktu tego wynika wniosek, iż pozbawione ekonomicznego sensu z perspektywy Prosumenta jest działanie, w którym wybudujemy elektrownię słoneczną, która wyprodukuje w ciągu roku o ok. 125% energii więcej niż nasze roczne potrzeby.
Optymalna wielkość instalacji dla Prosumenta
Z kolei optymalnym z punktu widzenia bilansu zużycia energii wydaje się wybranie wariantu budowy elektrowni słonecznej, która wyprodukuje ok. 25% więcej energii w ciągu roku niż nasze roczne potrzeby. Osiągniemy wtedy stan, kiedy wykorzystując system opustów, praktycznie nie będzie potrzeby zakupienia energii z zewnątrz. Oczywiście mówimy tutaj o kosztach zmiennych związanych z zakupem energii (energia czynna, opłata dystrybucyjna zmienna), jako że system opustów nie obejmuje opłat stałych. Nawet więc jeżeli nie pobralibyśmy ani jednej kWh energii, nasz rachunek za energię elektryczną i tak wyniesie ok. 200 PLN rocznie.
Warianty porównawcze dla szacowanych potrzeb gospodarstwa domowego o zapotrzebowaniu rocznym na energię elektryczną w wysokości 4000 kWh.
Zalety systemu opustów
Pomimo istniejącej krytyki wprowadzonego systemu opartego o system opustów, okazuje się, że rozwiązanie ma istotne zalety w stosunku do innych narzędzi wsparcia:
- Opusty nie są związane z cenami energii elektrycznej - taryfy gwarantowane nie zależały od cen energii (była to stała stawka przez okres 15 lat), co nie jest korzystne w przypadku ich wzrostów. Dodatkowo przychody z tytułu sprzedaży energii w systemie taryf gwarantowanych podlegały opodatkowaniu podatkiem PIT do obniżało ich atrakcyjność i rodziło biurokrację;
- Taryfy gwarantowane obowiązywałyby po net-meteringu, - czyli osoby, które nie mają znacznie większej instalacji w stosunku do zapotrzebowania na energię nie mogłyby z taryf skorzystać;
- Odpadają niejasności związane za podatkiem VAT od sprzedanej energii;
- Taryfy gwarantowane wykluczały możliwość korzystania z dotacji, system opustów można łączyć z dotacjami;
- Taryfy gwarantowane miały zastosowanie tylko dla instalacji o małej mocy (do10kWp) - system opustów obowiązuje do 40kWp;
- Taryfy gwarantowane obowiązywałyby tylko dla 800MWp pierwszych nowych mikroinstalacji. System opustów nie ma limitów nowych mocy;
- Opłacalność - większość instalacji montowanych w Polsce, gdzie nie występuje duże przewymiarowanie, a energia i tak jest zużywana na własne potrzeby (często z dofinansowaniem) szybszy zwrot z inwestycji i większe oszczędności osiągną Prosumenci w nowym systemie obowiązującym od 1 lipca 2016r. Kwestie opłacalności inwestowania w elektrownie słoneczne poruszone są tutaj ;
- Możliwość zwiększenia mocy instalacji i wykorzystania prądu do grzania budynku oraz c.w.u- w przypadku instalacji fotowoltaicznej w miesiącach zimowych produkcja jest mniejsza a zapotrzebowanie na energię do grzania największe. Współczynnik 0,8 (lub 0,7) pozwoli na wykorzystanie nadprodukcji i odbiór w miesiącach zimowych;
- Realność - system opustów jest już aktywny i działa. Taryf gwarantowanych de facto nigdy do tej pory nie wprowadzono, zostały zlikwidowane zanim zaczęły funkcjonować.